مهندسی زیست پزشکی ، مجموعهای منحصر به فرد و تلفیقی از شاخههای مهندسی ، علوم پایه ، علوم پزشکی و زیستشناسی است. به بیان دیگر ، مهندسی زیستپزشکی کاربرد مهندسی در علوم و تجهیزات پزشکی است که از طریق مطالعه اصول ، عملکرد و رفتار سیستمهای زنده و به کارگیری اطلاعات و نتایج حاصله به تشخیص و درمان بیماریها و همچنین جایگزینی اندامهای صدمه دیده میپردازد و پلی ارتباطی میان پزشکی و مهندسی است که در تجهیزات پزشکی نمود پیدا میکند. البته در ایران بهطور خاص نیز با عنوان مهندسی پزشکی شناخته میشود.
این رشته میان رشتهای هنوز هم در معرض نقد و بررسی جهت تبیین نقاط ضعف و قوت و پیامدها و عوارض احتمالی است. به هر حال یکی از مشکلات و مسائل این رشته در جهان با همان دیدگاه انتقادی ، تعریف دقیق رشته است و در ایران علاوه بر این ضعف ، مشکل معادل سازی گرایشهای آن نیز افزون بر ماجراست. بسیاری از صاحب نظران ، حد و مرز مشخصی برای این رشته در نظر میگیرند ولی نظرات متعددی از طرف آنها مطرح است که به عدم توافق در تعریف یکسان برای این رشته در سطح جهانی میانجامد. حوزه های تخصصی و گرایش های مهندسی زیستپزشکی در نگاه کلی به سه شاخه بنیادی-نظری ، توسعه ای-فن آوری و کاربردی-بالینی تقسیم بندی می شود و گرایشهای آموزشی هر شاخه بهطور نمونه عبارتند از:
بنیادی – نظری ، مهندسی زیستی
• بیومکانیک
• زیست شیمی
• بیوالکترومغناطیس
• زیست مواد
• بیوانفورماتیک
توسعه ای – فناوری ، مهندسیپزشکی-زیستی (مهندسی پزشکی مرسوم)
• مهندسی بیومکانیک
• مهندسی بیوالکتریک
• مهندسی بیومواد
• مهندسی بافت
• مهندسی شیمی-پزشکی
کاربردی – بالینی
• مهندسی توانبخشی
• مهندسی اطلاعات پزشکی
• مهندسی ورزش
• مهندسی بیمارستانی
• مهندسی ترمیم
• مهندسی مواد دندانی
../general/Capture.JPG
بهطور معمول عنوان اول (مهندسی زیستی) را یک علم بنیادی و متمایل به پژوهشهایی میدانند که امکانات و مفاهیم علوم فیزیکی و شیمیایی را در جهت درک بهتر ، درباره سیستمهای بیولوژیکی و فیزیکی بهکار میگیرد ، این دانش به طور اساسی به مسایل بالینی نمیپردازد.
اما جامعترین واژه در میان این سه واژه ، مهندسی بیومدیکال (مهندسی پزشکی زیستی) است و به طور کلی مجموعهای منحصر به فرد و تلفیقی از شاخههای مهندسی ، علوم پایه ، علوم پزشکی و زیستشناسی است.
واژه سوم (مهندسی بالینی) که شباهتهایی به مورد دوم دارد ، اساساً شاخهای از علم است که با بهکارگیری مهارتهای مهندسی ، مدیریتی و فناوری در بهداشت و درمان به منظور حمایت و توسعه خدمات تشخیصی و درمانی فعالیت میکند. یک مهندس بالینی به عنوان یک متخصص، عضو مجموعه کادر بیمارستانی و مراکز آموزشی درمانی است و وظایفی را نظیر ارزیابی ، انتخاب و نظارت بر بهکارگیری صحیح و ایمن فناوری پزشکی ، مدیریت تجهیزات (خرید ، تعمیر ، نگهداری ، کنترل کیفیت و توسعه) ، آموزش کاربردی صحیح دستگاهها و مدیریت اطلاعات بیمارستانی و طراحی سیستمهای مهندسی که به صورت تجاری در دسترس نیستند ، بر عهده میگیرد.