حذف فیلم رادیولوژی از چرخه درمان

آنچه مسلم است برای کشور ما با توجه به اهمیت جایگاه سلامت در چشم انداز بیست ساله کشور در برنامه های کلان در این راستا مطالعاتی صورت پذیرفت و نتیجه را در قالب نقشه نظام سلامت در حوزه فناوری اطلاعات ارائه می­نماید که عبارتست از مجموعه‌ای جامع، هماهنگ و پویا از اهداف، سیاست‌ها،‌ ساختارها و الزامات برنامه‌ریزی تحول راهبردی فناوری اطلاعات سلامت مبتنی بر ارزش‌های اسلامی- ایرانی و آینده‌نگر برای دستیابی به اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴تعریف شده است.

• محورهای اصلی این نقشه،شامل موارد زیر خواهد بود:
•  جهت‌گیری مبتنی بر عدالت
• تطبیق نقشه بر اساس فکر و نیازهای بومی و استفاده از علم و تجربه سایر کشورها
• واقع‌بینی در رسیدن به اهداف در بازه زمانی تا سال ۱۴۰۴
• وجود شاخص‌های کمی و کیفی در نقشه راه
• تعیین اولویت‌های اجرایی
• جبران فاصله با کشورهای توسعه یافته صنعتی

• بررسی ضرورت های تغییر کاربری از تصویربرداری آنالوگ به دیجیتال با هدف Filmless شدن بیمارستانهای کشور:

بررسی و معاینه دقیق بیماران، نگهداری سوابق تشخیصی و درمانی، ارجاع هدفمند و در نهایت پایش منظم نتایج و پیامدهای اقدامات و مداخلات بالینی، نیازمند پرونده الکترونیک سلامت، است. بدون چنین نظامی، اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری صحیح (به علت حجم سنگین اطلاعات کاغذی) در دسترس نخواهد بود. بیش از ۲۰ سال است که در اکثر کشورهای دنیا پروتکل جایگزینی Film رادیوگرافی به سیستم Filmless اجرا گردیده است و در کشورهای همسایه ما نیز از سال ۲۰۰۳ میلادی این استاندارد جهانی همراه با دانش فنی آن در حال اجرا می باشد.

تدوین پروتکل ها و انتقال دانش فنی تصاویر آنالوگ به دیجیتال پزشکی بر اساس استانداردهای جهانی در قالب دایکام (DICOM) و بایگانی و ارسال آن درسیستم پکس  (PACS) برای بایگانی و انتقال در شبکه جهانی WEB

• برای دستیابی به سیستم Filmless و گذر از سیستم فیلم رادیوگرافی ، به اطلاعات و دانش فنی زیر نیاز می باشد:

دستورالعمل های اجرائی تبدیل سیستمFilm  رادیوگرافی به سیستم  Filmlessبراساس استانداردهای جهانی تصاویر دیجیتال پزشکی بافرمت دایکام (DICOM) در سیستم (PACS).

• دانش فنی لازم جهت کاربری سیستم برای اپراتورهای در مراکز تصویر برداری پزشکی
• آشنایی با کدهای جهانی استاندارد فرمت دایکام (DICOM) جهت پزشکان .
• آموزش دانش فنی به مسئول سیستم پکس (PACS ADMIN) در مراکز درمانی بزرگ.

در کشور ما نیز از سالها قبل ضرورت تبدیل سیستم Film رادیوگرافی به استاندارد جهانی Filmless احساس میگردید اما به علت نبودن زیر ساختهایی که در بالا ذکر شد این مهم تا کنون تحقق پیدا نکرده است .

انتقال این دانش فنی برای ارتقای سطح کیفی دانش پزشکی از سیستم آنالوگ موجود به سیستم دیجیتال جهت تشخیص و درمان هموطنان عزیز بوده که با تلاش چندین ساله استانداردها و دستورالعمل های سیستم دایکام (DICOM) و پکس (PACS) به همراه گروه های کاری (WG 1 to 28)  و زیر مجموعه آن را  تدوین گردیده و آماده انتقال دانش فنی و مدون نمودن استانداردهای آن جهت اجرا در مراکز درمانی کشور میباشیم.

• فواید استانداردسازی تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام (DICOM) به شرح زیر می باشد:
• استفاده از میزان بسیار کمتر اشعه در تصاویر دیجیتال در مقایسه با فیلم رادیوگرافی
• قابلیتهای بیشتر در تشخیص بر روی تصاویر دیجیتال دایکام (DICOM) در مقایسه با فیلم رادیوگرافی
• همراه بودن همزمان تصاویر دیجیتال مربوط به بیمار با اطلاعات بالینی بیمار در فرمت دایکام (DICOM)
• امکان انتقال کلیه اطلاعات بالینی و تصاویر با فرمت دایکام (DICOM) بیمار از مناطق محروم کشور به مراکز رفرانس جهت مشاوره
• با توجه به برنامه WHO که از سال ۲۰۱۰ میلادی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست تولید فیلم رادیوگرافی محدود و ممنوع  می گردد،  ضرورت این جایگزینی قطعی و اجتناب ناپذیر خواهد بود .
• روند اقدامات تشخیصی بیماران در این سیستم بسیار سریع بوده  و لذا گردش کاری مراکز درمانی بسیار افزوده خواهد شد.

البته فوائد متعدد دیگری در این سیستم وجود دارد که ذکر تمامی آنها را به عهده اساتید رشته می گذاریم .

با توجه به موارد ذکر شده بدون تدوین استانداردهای این سیستم و قوانین اجرایی کاربری آن  و صرفا با خرید تجهیزات مدرن مربوطه، استفاده صحیح و قانونمند از آن امکان پذیر نخواهد بود.