کالیبراسون وکنترل کیفی دستگاهها

الکتروشوک

از آنجا که یک دستگاه الکتروشوک در مواقع بسیار حساس در تماس نزدیک با بیمار است، از لحاظ صحت عملکرد دارای اهمیت ویژهای است، زیرا این دستگاه انرژی معادل 5 تا 400 ژول را با ولتاژ بین 1000 تا 6000 ولت و جریانی معادل 1 تا 20 آمپر به بیمار منتقل میکند.
در هنگام به وجود آمدن فیبریلاسیون بطنی و تاکیکاردی، از حالت دفیبریلاتور و در هنگام به وجود آمدن فیبریلاسیون دهلیزی از حالت کاردیوورژن استفاده میشود. کاردیوورژن وارد نمودن تعداد معینی انرژی الکتریکی (معمولاً به مقدار کم) به قلب در زمان مناسب است. اگر انرژی الکتریکی غیر سینکرونیزه (ناهماهنگ) به بیمار مبتلا به تاکیکاردی فوق بطنی و بطنی داده شود احتمال بروز VF(فیبریلاسیون بطنی) وجود دارد. در این وضعیت، در حالت ایدهآل پیک سیگنال خروجی دفیبریلاتور باید با تأخیر 30 میلیثانیه منطبق بر سیگنال Rموج ECGباشد، البته ولتاژ کمتر است. الکتروشوکها وسایل احیاکننده حساسی هستند، خطا یا نقص عملکرد مؤثر آنها به مرگ بیمار منجر شود. دفیبریلاسیون ناموفق ممکن است به علل متعددی از قبیل اعمال نامناسب تکنیک CPR، اشتباه اپراتور، باتریهای معیوب یا خالی شده (معمولترین اشکال الکتروشوکهایی که با باتری کار میکنند.)
اطمینان از سالم بودن دستگاه، صحت عملکرد خروجی آن، ایمن بودن و بررسی وضعیت هشدارها و آلارمهای دستگاه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است که با بازبینی دورهای (نگهداشت پیشگیرانه) و انجام آزمون کالیبراسیون میسر میگردد.

الکتروشوک در سطح خطر بالا قرار دارد. به همین دیل برنامه نگهداشت پیشگیرانه 12 ماهه و 6 ماهه دارد.
پارامترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون در دستگاه الکتروشوک بهصورت زیر است:

– بررسی میزان انرژی خروجی دستگاه
– بررسی زمان شارژ
– بررسی زمان تخلیه انرژی نسبت به نقطه Rدر موج قلبی
– بررسی عملکرد صحیح دستگاه در حالت سینکرون
– بررسی تمام پارامترهای ذکر شده در چند نوع آریتمی

تجهیزات مورد نیاز جهت انجام تستهای کالیبراسیون و PM:

1- آنالایزر الکتروشوک
2- سیمولاتور ECGبرای بعضی آزمونها، ضربانها و دامنههای خروجی کالیبره شده مورد نیاز است.
3- اهممتر اندازهگیری مقاومت زمین
4- اندازهگیر جریان نشتی یا آنالایزر ایمنی الکتریکی
5- کرونومتر یا ساعت ثانیه شمار

با استفاده از دستگاه کالیبراتور الکتروشوک کلیه پارامترهای مربوط به مد دفیبریلاتور شامل انرژی، پیک ولتاژ، پیک جریان، طول موج و زمان شارژ قابل اندازهگیری است.
با تست این پارامترها، کاربر از میزان انرژی، ولتاژ و جریان موج اطمینان حاصل مینماید. ضمن آنکه طول موج در دو پیک خروجی اندازهگیری میشود (در 10% و 50% از پیک ولتاژ). همچنین کالیبراتور الکتروشوک قابلیت تست زمان شارژ شدن در مد کاردیوورژن را داراست. از آنجایی که در این مد مدت زمان عملکرد الکروشوک بعد از آشکار شدن موج QRSبه مرگ و زندگی بیمار میانجامد، دقت و عملکرد دستگاه از لحاظ زمانی دارای اهمیت است.
در حالت ایدهآل (بر طبق استاندارد ANSI/AAMI) پیک سیگنال خروجی دفیبریلاتور باید با تأخیر 30 میلیثانیه منطبق بر سیگنال Rموج ECGباشد.

بر اساس این استاندارد میانگین مقاومت بدن 50 اهم در نظر گرفته میشود و در صورت تخلیه انرژی خروجی در مقاومت 50 اهمی میزان اختلاف مجاز انرژی انتخابی نسبت به انرژی واقعی خروجی حدود 15%+-2 ژول در نظر گرفته میشود. از این رو کالیبراتور الکتروشوک باید توانایی شبیهسازی بدن انسان با یک مقاومت داخلی 5 اهم را داشته باشد. همچنین بر اساس این استاندارد یک دفیبریلاتور باید توانایی دشارژ 15 پالس با مقدار انرژی ماکزیمم را در عرض کمتر از 5 دقیقه در یک مقاومت 50 اهمی داشته باشد.
اندازهگیری مقاومت زمین، جریانهای نشتی بدنه،پیوستگی کابل پدال از دیگر تستهایی که باید به روی دستگاه الکتروشوک انجام گیرد.
آزمونهای کمی در کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه و محدوده مجاز آنها در جدول زیر بهطور خلاصه آورده شده است.
شرح آزمون محدوده مجاز
مقاومت زمین کمتر یا مساوی 5/0 اهم
جریان نشتی بدنه کمتر یا مساوی 300 میکروآمپر
پیوستگی پدل کمتر یا مساوی 15/0 اهم
کالیبراسیون ضربان
آلارم ضربان
حد انرژی پدل داخلی کمتر یا مساوی j50
انرژی خروجی
انرژی بعد از 60 ثانیه بیشتر یا مساوی 85% یا طبق مشخصات کارخانه
زمان شارژ و انرژی ماکزیمم کمتر یا مساوی 15 ثانیه

الکتروکوتر:

یکی از تکنیکهای جراحی برای ایجاد برش استفاده از جریان فرکانس بالا توسط دستگاه الکتروکوتر است. در این روش از الکترودهای منوپلار و بایپولار استفاده میشود. در الکتروکوتر منوپلار (monopolar)، دستگاه جریانی تولید میکند که این جریان از الکترود فعال به طرف بافت هدایت میشود. این جریان از بدن عبور کرده و از طریق الکترود بازگشتی بیمار به دستگاه برمیگردد. در الکتروکوتر بایپولار (Bipolar) از جریان با شکل موجی که برای بریدن بافت بهکار میرود، استفاده میشود. زیرا این جریان از یک ولتاژ پایین تولید شده و باعث انعقاد خون بدون لخته شدن اضافی بافت میشود و در این روش نیازی به الکترود بازگشتی بیمار نیست.
چگونگی اتصال این الکترودها و معیوب نبودن آنها و صحت عملکرد خروجی دستگاه بر عملکرد آن تأثیرگذار است. عدم کارکرد صحیح دستگاه دارای عوارض زیر است.
-سوختگی به علت از بین رفتن بخشی از صفحه بیمار، در این حالت با کاهش مساحت، چگال جریان زیاد گشته و باعث ایجاد سوختگی در محل تماس صفحه با بدن بیمار خواهد شد.
– نشتی جریان HFکه باعث سوختگی بیمار میگردد.
رسم منحنی مشخصه عملکرد دستگاه بر اساس خروجی دستگاه (توان) برحسب مقاومتهای متفاوت ضروری است. دستگاه الکتروکوتر دارای سطح خطر بالاست و در نگهداشت پیشگیرانه و کالیبراسیون از برنامه 6 ماهه Minorو 12 ماهه Majorباید استفاده شود.
پارامترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون:
– بررسی نشتی جریان فرکانس بالا،
– بررسی خروجی ژنراتور در یک مقاومت ثابت،
– بررسی خروجی ژنراتور با تغییر مقاومت به منظور مطالعه فنی عملکرد دستگاه در ماکزیمم توان و 50% آن جهت مطابقت با منحنی مشخصه عملکرد دستگاه.
– بررسی تماس کامل الکترود غیرفعال (CQM: Contact Quality Monitoring)
– بررسی برقراری کامل الکترودهای فعال و غیرفعال.

تجهیزات مورد نیاز جهت انجام آزمونهای کمی کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه (PM):

1- آنالایزر دستگاه الکتروکوتر
2- اندازهگیر جریان نشتی یا آنالایزر ایمنی الکتریک
3- اهممتر اندازهگیر مقاومت زمین
4- اهممتر اندازهگیر مقاومت بالا (20 مگا اهم)
5- پروب اسیلوسکوپ ولتاژ بالا (فقط در تستهای پذیرش)

با توجه به آنکه به مرور زمان ممکن است صفحه بیمار آسیب ببیند و این صدمهدیدگی با چشم قابل رؤیت نیست و تنها اثر آن سوختگی و التهاب پوست بدن بیمار در محل تماس الکترود است به علت کاهش سطح تماس، ضروری است این صفحه از لحاظ رسانا بودن در تمام قسمتها تست شود. با آزمایش CQMتوسط کالیبراتور الکتروشوک میتوان این مسأله را با دقت بسیار بررسی نمود. همچنین کالیبراتورها معمولاً قابلیت اتصال به اسیلوسکوپ برای بررسی نمودارهای جریان HFرا دارا هستند.
برخی از الکتروکوترهای جراحی دارای سیستمی برای چک کردن اتصال میان صفحه الکترود خنثی و بیمار هستند تا در صورت افزایش مقدار مقاومت بین آنها ازحد ایمنی با آلارم مخصوص جراح را مطلع مینماید. همچنین برخی از دستگاههای الکتروکوتر قادرند جریان الکترود خنثی و الکترود فعال را چک نمایند و در صورتی که تفاوت بین آنها زیاد باشد، جراح را مطلع سازند. بدین منظور برخی از کالیبراتورهای الکتورکوتر دارای سیستمی برای صحت موارد فوق هستند. همچنین میتوان یک مقاومت متغیر را برای تست دقیق جریان و توان الکتروکوتر به کالیبراسیون متصل مینماید با استفاده از این روش مقاومتهای بین 10 تا 500 اهم تولید کرده و منحنی بهتری برای خروجی دستگاه بهدست میآید.
از دیگر تستهایی که میتوان برای دستگاههای با خروجی ایزوله شده انجام داد، تعیین ایزولاسیون دستگاه است. این تست نباید بر روی دستگاههایی با پلیتهای مستقیماً زمین شده یا پلیتهایی که به زمین از طریق یک خازن متصل هستند، انجام شود. اندازهگیری مقاومت زمین الکترود پلیت نیز اهمیت بسزایی در کارآیی سیستم دارد. در این صورت مقاومت بین الکترود پلیت و پین زمین سیم برق را اندازهگیری کرد. در دستگاههایی زمین مرجع اگر مقدار اندازهگیری کمتر از 20 مگااهم باشد، خازن بین پلیت و زمین داخلی دستگاه معیوب است. ECRIتوصیه میکند که دستگاههایی که پلیت آنها مستقیماً زمین هستند با دستگاههایی با خروجی ایزوله شده یا دستگاههای زمین مرجع، جایگزین شوند.
بر اساس استاندارد ANSI/AAMI:HF18-1993خروجی ژنراتور تا میزان 90% عدد انتخابی قابل است. همچنین بر اساس این استاندارد بررسی خروجی ژنراتور با مقاومت متغیر در حالت بایپولار در محدوده 1000-10 اهم و در حالت منوپلار در محدوده 2000-50 اهم قابل انجام است. همچنین بر اساس استاندارد IEC 601-1حداکثر جریان نشتی قابل قبول 40 میکروآمپر است. در استاندارد ANSI/AAMIمیزان نشتی جریان فرکانس بالا بهصورت تابعی از طول سیم بیان شده است.
آزمونهای کمی لازم در کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه و محدوده مجاز آنها در جدول زیر بهطور خلاصه آورده شده است:

شرح آزمون محدوده مجاز

مقاومت زمین بدنه کمتر از 5/0 اهم (در بدنه و پدال پایی)
مقاومت زمین پلیت در دستگاههایی که زمین مرجع دارند بیش از 20 مگااهم و در دستگاههایی که خروجی آنها زمین شده است تقریباً 15/0 اهم
جریان نشتی بدنه کمتر یا مساوی 300 مگااهم
توان یا جریان خروجی با توجه به مشخصات سازنده تعیین میشود
ایزولاسیون خروجی کمتر یا مساوی w5

ونتیلاتور:

ونتیلاتور دستگاهی است که تنفس را برای بیمارانی که بهطور طبیعی قادر به تنفس نبوده یا احتیاج به کمک دارند، فراهم مینماید. ونتیلاتور با استفاده از یک فشار مثبت ریهها را باد میکند. فشار در داخل ریهها متناسب با حجم گاز افزایش مییابد، که این فشار مثبت توسط لولههای مخصوص به ریهها منتقل میشود. در بعضی ونتیلاتورها یک سوئیچ جهت تعویض فاز از دم به بازدم در داخل دستگاه وجود دارد. در بعضی دیگر برگشت الاستیک سینه بهطور طبیعی خروج گاز در هنگام بازدم را باعث میشود، البته در مدلهای دیگر فشاری کمتر از اتمسفر باعث ایجاد فشار منفی در فاز بازدمی میگردد.
اساساً تقسیمبندی ونتیلاتورها به دو صورت انجام میگیرد، اول از جهت چگونگی طراحی ونتیلاتور برای مکانیزم تهویه به این معنی که دستگاه دارای چه مد تهویهای است و اینکه این حالات بر چه اساسی تقسیمبندی میشوند.
در تقسیمبندی حالات تهویه هوایی میتوان گفت دستهای از آنها کلاسیک هستند که تمامی ونتیلاتورها این ویژگی را دارا هستند (مثل Simv) و دسته دیگر حالتهایی که مخصوص کمپانی سازنده ونتیلاتور است.
نوع دوم تقسیمبندی از این جهت است که ونتیلاتور بیمار را در چه محدوده سنی حمایت میکند، این مسأله بسیار مهم است که محدوده کاری ونتیلاتور از جهت سن بیمار مشخص باشد. حتی کسی که درخواست ونتیلاتور میکند باید دقیقاً مشخص کند که ونتیلاتور را برای چه منظوری میخواهد استفاده کند.
از لحاظ سیستم کنترل این دستگاهها به دستگاههای با کنترل فشار، دستگاههای با کنترل زمان و دستگاههای با کتنرل فلو تقسیم میشوند. پارامترهایی که در ونتیلاتور از لحاظ تنظیم دارای اهمیت هستند، عبارتند از زمان، فلو، نرخ تنفس، فشار، نوع تهویه و حجم. یک دستگاه ونتیلاتور بهطور کلی شامل یک مدار تنفسی تغییرپذیر، یک منبع گاز، یک سیستم کنترل و نمایشگر شکل موج و آلارمها است.
این دستگاه دارای سطح خطر بالاست و باید در هر دوره زمانی 6 ماهه نگهداشت پیشگیرانه برای آن انجام میشود.
پارامترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون:
– تست جریان در الگوهای مختلف تنفسی
– تست فشار در الگوهای مختلف تنفسی
– تست حجم در الگوهای مختلف تنفسی
– بررسی و ارزیابی منحنی غلظت O2
– بررسی زمان دم وبازدم و نسبت به آنها
– بررسی نرخ تنفس در دقیقه

تجهیزات مورد نیاز جهت انجام آزمون کمی کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه:

1- آنالایزر اکسیژن
2- گیج فشار یا اندازهگیر با رزولوشن 2cmH2O+12cm H2O
3- شبیهساز ریه با یک تستر قابل تنظیم ونتیلاتور یا ظرفیت ریه
4- اندازهگیر جریان نشتی یا آنالایزر ایمنی الکتریکی
5- اهممتر اندازهگیر مقاومت زمین

منویی که توسط ونتیلاتور اعمال میشود (برحسب لیتر در دقیقه) باید به اندازه کافی زیاد باشد تا در مدت دم هوای کافی را به ریهها برساند. هر چه زمان کوتاهتر باشد، باید فلوی بیشتری را به کار برد. در تست فلو اندازهگیری دوطرفه جریان یا فلوی گاز در هر کدام از تجهیزات تنفسی ممکن میشود. این تست به طور ویژهای برای بررسی مسیر انحراف فلو در یک ونتیلاتور یا خروجی فلومتر استفاده میشود. یک ترنسدیوسر جریان دوسویه راه سادهای را برای وسایل تست عملکرد ریوی فراهم میکند، در نتیجه دو محدوده اندازهگیری مهیا میشود.
فشاری که باید اعمال شود به خواص الاستیک و مقاومتهای ریه بستگی دارد. در یک ریه سالم فشاری در حدود mbar 20-10کافی است، اما اهنگامی که مقاومت افزایش مییابد، میتوان فشار را تا mbar 60-40و حتی بیشتر نیز افزایش داد. فشاری که روی مجاری هوایی بیمار اعمال شد، و در فاز دم تنفس اندازهگیری میشود، فشار مجاری هوایی (Airway Pressure) نام دارد.

فشار کار دستگاه (working Pressure) فشاری است که تحت آن هوای موجود در دستگاه به طرف ریهها به جریان درمیآید. این فشار بیش از فشار مجاری هوایی است، اما تأثیری روی مجاری هوایی ندارد. شکل منحنی فشار، پیک فشار و فشار مثبت انتهای بازدمی (PEEP) نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. شکل منحنی فشار مجاری هوایی به خواص مکانیکی ریهها و الگوی فلوی دمی بستگی دارد. حداکثر فشاری که در فاز فلو ایجاد میشود (Peak Pressure) نشانه مقاومت هنگام دم است. در تست فشار توسط آنالایزر انتخاب فشار سطح پایین، سطح بالا و مسیر فشار میتوان عملکرد ونتیلاتورهایی که برپایه کنترل فشار هستند یا خروجی گازهای مختلف را بررسی کرد. در تست حجم میتوان حجم دم به دم نمایش داده شده توسط یک ونتیلاتور را بررسی نمود البته با استفاده از منحنیهای رسم شده بررسی اشکلات دریچههای رطوبتی، مسدودکنندههای خطوط و فیلترها نیز امکان دارد.
نمایش میزان و منحنی غلظت اکسیژن هر فلویی از طریق پورتهای جریان را باید مد نظر قرار داد.
آزمونهای کمی کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه (PM) دستگاه ونیتلاتور به همراه محوده مجاز آنها به طور خلاصه در جدول زیر آورده شده است:

شرح آزمون محدوده مجاز

اندازهگیری مقاومت زمین کمتر یا مساوی 5/0 اهم
اندازهگیری جریان نشتی کمتر یا مساوی 300 میکروآمپر
کنترلهای باید 10%+- تنظیمات کنترلی باشد
پارامترهای مانیتورشده و آلارمها نشانگرها باید 10%+- مقادیر شبیهسازی شده و آلارمها باید 10%+- تنظیمات را نشان دهند.

مانیتورینگ

با توجه به شکل و نوع دستگاه، سیستمهای مانیتورینگ، شکل موجها و اطلاعات عددی پارامترهای مختلفی همچون میزان ضربان، سرعت تنفس، فشار خون سیستول، دیاستول و میانگین آنها، دمای بدن، میزان SPO2، SVO2، خروجی و غلظتهای گازی راههای هوایی را نشان میدهند.
مانیتورینگ وسیله ارزشمندی است که به پرستاران به صورت پیوسته، اطلاعاتی درباره بیمار جهت ارزیابی وضعیت وی، میدهد. با استفاده از این اطلاعات، پرستاران میتوانند ارزیابی بهتری از شرایط بیمار داشته باشند و تصمیمات درمانی بهتری را اتخاذ کنند.
ECGنمایش داده شده توسط مانیتورینگ، فعالیت الکتریکی قلب را نمایش میدهد و تغییرات مهم در میزان ضربان و ریتم قلبی را مشخص میکند.
بینظمیهای ECGمیتواند در اثر تغییرات در غلظت الکترولیتی و تعادل اسیدی بدن، افزایش فعالیت متابولیک، تغییرات نورولوژیک، واکنشهای دارویی و … به وجود آید. اندازهگیری فشار خون (به صورت تهاجمی یا غیرتهاجمی) یک شاخص حیاتی از شرایط فیزیولوژیکی بدن است، در بسیاری از روشهای تشخیصی مورد استفاده، شاخص تغییرات فشار خون، میزان کارایی قلب در پمپ کردن خون را نشان میدهد. مانیتور کردن دمای بدن در مورد هیپوترمیا (کاهش دمای بدن) یا هایپرترمیا (افزایش دمای بدن) در هنام بیهوشی عمومی و به خصوص در هنگام اعمال جراحی مهم است. دمای بدن همچنین در مانیتور کردن علایم حیاتی نوزادان جهت ارزیابی شرایط متابولیک عمومی و یا تشخیص وجود عفونت در بدن آنها مهم است.
نرخ تنفسی نیز تقریباً در تمام بیماران نمایش داده میشود، نرخ تنفسی نوزادان، جهت آشکار شدن آپنه (خفگی) در آنها استفاده میشود.
بسیاری از مانیتورینگها امکان گرفتن پالس اکسیمتر بیماران را نیز فراهم میکند که این مسأله امکان ارزیابی تغییرات سطح غلظت اکسیژن بیماران را میدهد و شاخصی جهت ارزیابی ونتیلاسیون (تهویه) مؤثر انجام شده در بدن است. پالس اکسیمتر امکان مانیتور پیوسته SPO2را میدهد و نیاز به استفاده از آنالایزرهای بلادگز آزمایشگاهی جهت تحلیل میزان اکسیژن خون را کاهش میدهد. پالس اکسیمتر، تست سریعی از سطح و میزان تنفس در نوزادان ارائه میدهد. این موضوع به خصوص برای مانیتور کردن وضعیت نوزادانی که تحت درمان با اکسیژن قرار دارند بسیار مهم است و همچنین برای مواظبت از بیمارانی که حیات آنها وابسته به استفاده از ونتیلاتوراست، بسیار حیاتی است.
برای کالیبراسیون یک دستگاه مانیتورینگ باید هر یک از این موارد را به تنهایی بررسی کرد.

تجهیزات مورد نیاز برای انجام آزمونهای کالیبراسیون و نگهداشت مانیتورینگ:
1- سیمولاتور NIBP
2- سیمولاتور ECG
3- سیمولاتور SPO2
4- اهمسنج اندازهگیر مقاومت زمین
5- آنالایزر ایمنی الکتریکی یا سنجشگر نشتی جریان

دستگاههای الکتروکاردیوگراف و همچنین مانیتورینگها دارای کلیدی به نام STDهستند. با فشار این کلید یک موج مربعی یک میلیولت DCجهت تنظیم حساسیت و کالیبراسیون دستگاه قبل از قرار گرفتن نوار استفاده میشود. در صورت تغییر در شکل موج یا اندازه آن تعمیر و سرویس دستگاه و انجام دقیقتر تستهای کالیبراسیون ضروری است. آزمونهای مختلفی جهت تست یک دستگاه ECGوجود دارد که میتوان به آزمون ثابت زمانی و آزمون نوسانهای میرا اشاره کرد. در هر یک از این آزمونها از ویژگیهای کلید STDاستفاده میشود. اگرچه وجود کلید STDمیتواند با ارسال موج مربعی یک میلیولت قابلیت اعتماد اولیه نسبت به نتایج به دست آمده از الکتروکاردیوگراف را فراهم آورد اما انجام تستهای کامل کالیبراسیون به منظور اطمینان از صحت و عملکرد سیستم ضروری است.
پارامترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون:
– بررسی پاسخ فرکانسی دستگاه (Frequency Response)
– بررسی خطی بودن پاسخ (Linearity)
– بررسی دقت دامنه (Amplitude Accuracy)
– بررسی صحت میزان ضربان (Beat-Per-minute)
– بررسی میزان Gain/damping
– بررسی پاسخدهی فیلتر باندگذر
– بررسی انجام فیلتراسیون توسط دستگاه (Notch filter)
– بررسی عملکرد دستگاه (تستهای بالا) در آریتمیهای مختلف
یک کالیبراتور مناسب باید قابلیت اتصال هر دوازده اشتقاق را دارا باشد و بتواند شکل موجهای زیر را بدون نقص و با دقت بالا تولید نماید.
الف- شکل موج ECGبا 30، 60، 120، 180 و 240 ضربان در دقیقه
ب- موج مربعی شکل با فرکانس 2 هرتز
ج- موج سینوسی با فرکانس 10، 40، 50، 60، 100 هرتز
د- موج سینوسی با فرکانس 2 هرتز
همچنین با شبیهسازی آریتمیهای شایع قلبی، قابلیت عملکرد، صحت و دقت دادههای اندازهگیری در حالتی که بیمار دچار مشکل قلبی باشد، مورد بررسی قرار گیرد. کالیبراتور باید این قابلیت را داشته باشد که دقت دامنه موج را نیز بررسی نماید. زیرا اغلب دامنه موج از ارزش تشخیصی برخوردار است، معمولاً این بررسی بر روی اشتقاق Iو با اندازههای 5/0، 1، 5/1 و 2 میلیولت باید اجرا گردد.
شبیهسازی شکل موجهای متفاوت باعث میگردد تستهای مختلفی بر روی دستگاه الکتروکاردیوگراف انجام شده و صحت عملکرد آن از جنبههای گوناگون مورد بررسی واقع شود. در زیر به انواع متخلف این شبیهسازیها به همراه کاربردشان اشاره میگردد:
– موج مربعی با فرکانس 2 هرتز: برای بررسی دقت دامنه کاربرد دارد و بیانگر مقدار gain/dampingاست.
– موج مربعی با فرکنس 10 هرتز: این شکل موج برای بررسی پاسخدهی فیلتر باند گذر کاربرد دارد.
– موج سینوسی با فرکانس 40 هرتز: به مظور بررسی پاسخدهی به فرکانسهای پایین (Low Frequencyresponse) مورد استفاده قرار میگیرد.
– موج سینوسی با فرکانس 60 و 50 هرتز: کارآیی این شبیهسازی در بررسی عملکرد دستگاه جهت انجام فیلتراسیون (notch filter) است.
– موج سینوسی با فرکانس 100 هرتز: عملکرد سیستم در مواجهه با فرکنسهای بالا (High-end frequency roll-off) مورد ارزیابی قرار میگیرد.
بر اساس استاندارد ANSI/AAMI:EC-13-1992زمان لازم برای اندازهگیری میزان ضربان حداقل 20 ثانیه پس از انتخاب ضربان مورد نظر است. همچنین بر اساس این استاندارد بررسی پاسخ فرکانس با توجه به نوع ورودی تعریف میشود و در بررسی دقت دامنه حداکثر خطای قابل قبول 1-/+ درصد است.
در شرایطی که بخواهیم به میزان اکسیژن داخل خون نظارت داشته باشیم، باید بتوانیم میزان درصد اشباع هموگلوبین با اکسیژن شریانی را به صورت مداوم مانیتور کنیم. توسط یک دستگاه پالس اکسیمتر میزان درصد اشباع هموگلوبین با اکسیژن (O2 Saturation) و نرخ ضربان قلب به صورت غیرتهاجمی قابل اندازه گیری است.

اکسیژن سنجی یا پالس اکسیمتری با قرار دادن یک سنسور بر بستر عروق دارای شریانچههای نبضدار میسر میشود. این کار توسط یک سنسور نوری که بر روی عروق شریانی نبضدار قرار میگیرد، انجام میشود. فرستنده یک LEDو گیرنده یک فتودیود است.
از آنجایی که این دستگاه در بخشهای حساس و ویژه بیمارستان نظیر اتاق عمل، NICU، ICUو CCUمورد استفاده قرار میگیرد، صحت عملکرد آن دارای اهمیت ویژهای است، زیرا خروجی این دستگاه پایهای در تشخیص و درمان بیمار است. عمده مشکلات این دستگاهها مربوط به سنسور آن و فرستندهها و گیرندههای نوری آن است. ضمن آنکه خود دستگاه در بخش تولیدکننده نور و تحلیل آن ممکن است دچار مشکل شود.

پارامترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون:
– بررسی میزان مشخص SPO2در ضربانهای مختلف
– برسی میزان SPO2در ضربانهای مشخص
– بررسی دامنه پالس به منظور اطمینان از عملکرد دستگاه
در بررسی هر پالس اکسیمتری، استفاده از منحنی مشخصه جدول به کار رفته (R-Curve) به منظور اندازهگیری دقیق الزامی است.
از آنجایی که فشار خون یکی از عوامل اولیه تشخیص درمانی است، کارکرد نادرست آن میتواند پزشک را به اشتباه انداخته و مراحل درمان را طولانی و در مواقعی با مشکلات جدی روبهرو سازد. از این رو کالیبراسیون و نگهداری پیشگیرانه از دستگاه به ظاهر سادهای نظیر فشارخونسنج در فرآیند درمان از اهمیت بالایی برخوردار است.

پارمترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون:
– بررسی میزان نرخ نشتی سیستم
– بررسی صحت اندازهگیری فشار با توجه به زینهبندی فشارسنج (بررسی فشار استاتیک)
– بررسی صحت فشار سیستولیک و دیاستولیک (بررسی فشار دینامیک). این نوع اندازهگیری برای ارزیابی عملکرد مانیتورینگها نیز کاربرد دارد.
– انجام کلیه آزمونهای ذکر شده در حالتهای adult، Neonate، Arrhythmiaبا توجه به MAPو همچنین BPMمختلف.
– بررسی نرخ و زمان Inflate/Deflate
بر اساس استاندارد ANSI/AAMI:SP-10-1992فشار کاف نباید هیچگاه از mmHg 330تجاوز کند. همچنین بر اساس این استاندارد خطای قابل قبول در اندازهگیری فشار mmHg3-/+ یا 2%-/+ مقدار خوانده شده است.

پمپ تزریق:

با پیشرفت پزشکی و داروسازی هم تنوع داروها افزایش یافت و هم نحوه استفاده از آنها متنوعتر و در بسیاری موارد مشکلتر گردید. به طوری که در مواردی لازم شد دارو به صورت قابل تنظیم به بیمار تزریق گردد و به دنبال این نیاز پمپهای اینفیوژن ساخته شدند. از تفاوتهای موجود در این پمپها میتوان به تعداد کانالهای آنها، محدوده جریان قابل تنظیم، برنامه ریزی برای دستگاه از قبیل تنظیم حجم و زمان تزریق، محاسبه جریان و دوز داروی تزریقی و شناسایی ستهای مختلف سرم توسط دستگاه اشاره کرد.
پارامترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون:
– بررسی میزان حجم خروجی دستگاه
– بررسی متوسط نرخ حجم خروجی
– بررسی Back Presure
– بررسی زمان تزریق
– بررسی نوسانات فلوی خروجی با زمان
– بررسی حجم انباشته
یک پمپ اینفیوژن مناسب باید قابلیت استفاده به کلیه ستهای سرم داخلی و خارجی را داشته باشد. همچنین دارای آشکارساز حباب هوا و قطره از نوع اولتراسونیک باشد. سیستم آلارم برای موارد ضروری مثل تمام شدن تزریق، انسداد در مسیر تزریق و بالا رفتن فشار، قابلیت Blous، انتخاب جنس از نظر مقاومت مورد نظر. حافظه جهت ذخیره اطلاعات بیماران مختلف را دارا باشد. همچنین باید امکان VIBI (Volume to be infused) را داشته باشد. در این حالت میتوان حجم و دوز نهایی دارو را برای دستگاه تعریف کرد، به این ترتیب وقتی حجم یا دوز مورد نظر تزریق شد دستگاه خودبه خود متوقف شده و آلارم میزند. همچنین قابلیت KVO (Keep Vein Open) را نیز باید دارا باشد، در صورتی که تزریق به هر دلیل متوقف گردد برای جلوگیری از انسداد سر سوزن و نیز بسته شدن رگ مقدار کمی دارو با سرعت بسیار کم تزریق میگردد. تجهیزات مورد نیاز برای انجام کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه (PM):
1- آنالایزر اینفیوژن پمپ
2- فشارسنج
3- اندازهگیر نشتی جریان یا آنالایزر ایمنی الکتریکی
4- اهممتر اندازهگیر مقاومت زمین
5- سیلندر 50 میلیلیتری
6- Stop watch

دقت فلوی دستگاه را میتوان در دو مقدار فلوی متداول همچون ml/hr 10و 100 اندازهگیری کرد. بدین منظور میتوان از یک آنالایزر اینفیوژن پمپ استفاده کرد یا برونده دستگاه را در یک سیلندر جمعآوری نمود. خروجی دستگاه در سیلندر باید حداقل به ml 10برسد.
سپس فاصله زمانی و حجم جمعآوری شده را محاسبه کرده و نرخ انتقال فلو را برحسب ml/hrبه دست میآید. همچنین میزان خطای فلو از فرمول
فرمول
محاسبه میگردد.
بسیاری از پمپهای اینفیوژن intra Venousبا 5% مقدار تنظیم شده نرخ فلو فعال هستند. پمپهای تغذیه داخلی و کنترلکنندههای اینفیوژن با 10% مقدار تنظیم شده فعالیت میکنند. اگر پمپهای اینفیوژن برای شمارش قرصها طراح شدهاند، نرخ انتقال فلو باید برحسب drop/minتنظیم شود. تبدیل قرصها به میلیلیتر بسیار پیچیده است، بدین منظور بهتر است در حدود 3 تا 5 دقیقه دستگاه را در محدوده میانی تنظیم کرده و سپس در حدود 2 دقیقه تعداد

منبع: ماهنامه مهندسی پزشکی